Ibra' dan Muqassah

Muqassah ialah pemberian rebat oleh pihak bank kepada pelanggan dalam sesuatu kontak disebabkan oleh pelanggan ingin melangsaikan hutang pembiayaan dalam tempoh yang awal daripada kontrak perjanjian. Muqassah ini dapat dilihat dalam amalan pembiayaan kenderaan ataupun pembiayaan perumahan secara Islam oleh institusi perbankan Islam dengan pihak pelanggan.

Contoh 1:
Baihaqi ingin membeli rumah di Bandar Baru Bangi dengan harga RM360,000 daripada pemaju A. Dengan menggunakan kontrak Bai' Bithaman Ajil ataupun Murabahah, maka pihak bank islam akan membeli rumah tersebut daripada pemaju A dan menjualkanya kepada Baihaqi dengan harga tertangguh dalam tempoh tertentu. Andaikan Baihaqi membuat kontak Bai' Bithaman Ajil ataupun Murabahah dengan pihak bank selama 25 tahun dengan bayaran bulanan RM2000 sebulan dengan harga belian rumah daripada pihak bank berharga RM550,000. Setelah 5 tahun membayar kepada pihak bank ( RM2k x 60 bulan=RM120,000), Baihaqi ingin menjual rumah tersebut disebabkan ingin membeli rumah lain di tempat yang lebih strategik. Maka berasaskan kontrak Bai' Bithaman Ajil ataupun Murabahah tadi, pihak bank Islam akan memberikan Muqassah kepada Baihaqi kerana rumah tadi berjaya dijual di pasaran seterusnya berlaku early settlement daripada tempoh masa asal perjanjian. Maka Baihaqi hanya perlu membayar RM240,000 (RM360,000-RM120,00)sahaja berbanding harga belian asal rumah tersebut RM430,000 (RM550,000-RM120,000) dalam tempoh 23 tahun.

  Ibra' ditakrifkan sebagai pengguguran hak tuntutan seseorang ke atas sesuatu. Dalam konteks muamalah    kewangan, pengguguran yang dimaksudkan merujuk kepada pengguguran hak tuntutan seseorang ke atas sebahagian atau keseluruhan hutang yang merupakan tanggungan (zimmah) pihak lain (penghutang) yang hakikatnya perlu dilaksanakan terhadapnya.Hampir semua bank yang menawarkan produk-produk kewangan Islammengamalkan prinsip Ibra’ terutamanya dalam produk-produk yang mewujudkan elemen

       hutang seperti jual-beli tangguh (Bai` Bithaman Ajil), Murabahah, Bai` al-`inah, Bai` al-Tawarruq, 

        mm  Amalan Ibra’ dalam produk perbankan Islam, secara umumnya boleh dikategorikan dalam 

        dua : 1 apabila pelanggan melakukan pembayaran awal (early settlement); dan 2 apabila 

       berlakunya pemungkiran (default) pembayaran balik pihak pelanggan  terhadap tunggakan

       hutangnya     kepada pihak bank. Dalam kedua-dua keadaan ini, pihak bank selaku entiti yang

      mempunyai hak ke atas hutang tersebut selalunya akan melakukan Ibra’ iaitu 

       menggugurkan haktuntutannya ke atas sebahagian daripada hutang yang perlu dilangsaikan

      oleh pelanggan (penghutang).

Contoh Pengiraan

Maklumat Pembiayaan seperti berikut:

Jumlah Pembiayaan : RM100,000 (Harga Belian)

Tempoh Pembiayaan : 20 tahun

Keuntungan : 10% setahun

Keuntungan Tahunan : 10% x RM100,000 = RM10,000 setahun

Jumlah Keuntungan: RM10,000 x 20 tahun = RM200,000

Harga Jualan: RM300,000 (RM100,000 + RM200,000)

Jumlah Pembayaran Ansuran Tahunan= RM300,000/20 = RM15,000

Katakan pelanggan mungkir (default) pada tahun ke 10.

Rebet (Ibra’) = RM150,000 (Harga Jualan Tertunggak)– RM50,000

(Harga Belian Tertunggak) = RM100,000 (Nilai yang akan Direbatkan)

Jumlah Hutang Sebenar Yang Perlu Dibayar Pelanggan = RM150,000 (Hutang Tertunggak) – RM100,000 (Ibra’) = RM50,000